Występowanie kleszczy w Europie: lata 2015-2021

Zbieranie kleszczy nie należy do najprzyjemniejszych zadań, ale naukowcy robią to na całym świecie! Również w Europie. Takie kolekcjonowanie ma sens, analizujemy w ten sposób warunki życia tych pasożytów a także ich rozprzestrzenianie się w nowe regiony. Bardziej złożone (czytaj: droższe) badania obejmują również badanie ile procent populacji kleszczy w danym regionie jest zakażona chorobami, które mogą zaszkodzić ludziom albo zwierzętom. Badania tego typu są rozproszone, ale co kilka lat pojawiają się publikacje zestawiające wyniki wielu badań. Jedną z takich publikacji jest [1], gdzie badacze przeanalizowali publikacje z lat 2015-2021 związane z kleszczami, wybierając spośród nich takie, gdzie oznaczono lokację zebranych próbek (jako współrzędne GPS).

Mapa poniżej, na podstawie [1] przedstawia miejsca, gdzie zebrano najwięcej kleszczy:

W przypadku Europy Centralnej i krajów Bałtyckich nie powinna dziwić duża gęstość próbkowania, ale musimy pamiętać o tym, że nie zawsze ma to związek z chorobami odkleszczowymi. Przykładowo, choroby odkleszczowe nie są tak rozpowszechnione w województwach dolnośląskim i wielkopolskim gdzie zbierano bardzo dużo próbek, jak na przykład w województwie podlaskim które jest polskim epicentrum chorób odkleszczowych, gdzie nie prowadzi się szerzej zakrojonych badań. Dla przeciwwagi na Litwie ewidentnie jest problem z chorobami odkleszczowymi w dużej skali, całe państwo jest bardzo dobrze zbadane.

Kleszcze, wraz z ocieplającym się klimatem, rozprzestrzaniają się coraz bardziej na północ Europy i jest to proces nieunikniony. Mapa obejmuje wiele gatunków kleszczy, ale najbardziej znany w Polsce kleszcz przenoszący boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu – kleszcz pospolity – występuje praktycznie we wszystkich państwach w Europie kontynentalnej, w Wielkiej Brytanii a także w Tunezji w Afryce.

Jeszcze raz podkreślamy, że samo występowanie kleszczy nie oznacza, że są one zakażone chorobami (to tak jakby uznać, że samo występowanie ludzi wskazuje na to, że zawsze jest tam grypa i zawsze się nią zakazimy).

Źródła

[1] Noll, M., Wall, R., Makepeace, B.L. et al. Distribution of ticks in the Western Palearctic: an updated systematic review (2015–2021). Parasites Vectors 16, 141 (2023). https://doi.org/10.1186/s13071-023-05773-6